Του Κώστα Μπετινάκη
To νέο πρόσωπο της Τουρκίας: Ταγίπ Ερντογάν.
Οι πολιτικές προβλέψεις επιβεβαιώθηκαν και στην Τουρκία. H παλιά φρουρά των Τούρκων πολιτικών αποχαιρέτισε την Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2002 το πολιτικό προσκήνιο για χάρη ενός μετασχηματισμένου ισλαμικού κόμματος και του παλιού Κεμαλικού πολιτικού σχηματισμού.
Ετσι σχεδόν 70 χρόνια μετά την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας, στην Βουλή εκπροσωπούνται –φυσικά μετασχηματισμένες –δύο βασικές τάσεις της τουρκικής κοινωνίας. Παρά την ανισορροπία από τον εκλογικό νόμο, που αφήνει χωρίς εκπροσώπηση σχεδόν 45% της λαϊκής βούλησης, επειδή υπήρχε ο φραγμός του 10% που έπρεπε να πάρει κάποιο κόμμα για να εκπροσωπηθεί στην τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Ετσι για μια ακόμα φορά δεν θα εκπροσωπηθεί η κουρδική φωνή –το κόμμα DEHAP 6,8%- όπως αι η τουρκική Αριστερά, παρ’ όλο που αυτή τη φορά επιτράπηκε να διεκδικήσει τη λαϊκή ψήφο ακόμα και το Τουρκικό Κομμουνιστικό Κόμμα, με το όνομά του.
Δύο ήταν τα βασικά προβλήματα που οδήγησαν τον Τούρκο ψηφοφόρο να «τιμωρήσει» την παλιά φρουρά των Τούρκων πολιτικών. Η άσχημη κατάσταση της Οικονομίας και η εκτεταμένη διαφθορά στον κρατικό μηχανισμό.
Αλλά δεν είναι αυτά μόνο τα παράδοξα των τουρκικών εκλογών. Με ποσοστό μόλις να ξεπερνά το 34% ο νικητής των εκλογών Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα είναι ο ρυθμιστής των πολιτικών εξελίξεων και θα κληθεί να σχηματίσει λυβέρνηση –όχι ο ίδιος, αλλά από τα παρασκήνια, μια και υπάρχει δικαστική απαγόρευση που δεν του επέτρεπε να είναι υποψήφιος.
Το μακρύ χέρι των στρατιωτικών, με το Σύνταγμα του στρατηγού Εβρέν μετά το πραξικόπημα του 1980 εξακολουθεί να είναι ο ρυθμιστής των πολιτικών εξελίξεων. Ως πότε; Ώσπου να νοιώσει αρκετά δυνατός – ή να επιτραπεί στον Ερντογάν να έρθει σε σύγκρουση με το στρατιωτικό κατεστημένο. Πόση καλούμπα θα αμολήσει η Ουάσιγκτον; Αφού διαθέτοντας τα δύο τρίτα των βουλευτών, το κόμμα της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης του Ερντογάν, θα είναι σε θέση να κάνει ακόμα και αναθεώρηση του Συντάγματος.
Ο Ερντογάν, αρνείται ο ίδιος πως είναι ισλαμιστής, (παρόλο που έχει καταδικαστεί γιαυτό –επειδή σε πολιτική ομιλία του διάβασε απόσπασμα υμνητικού για το ισλάμ ποιήματος –που παρομοίαζε τους μιναρέδες με λόγχες) και υποστηρίζει πως το κόμμα του έχει πρόγραμμα φιλοδυτικό και συντηρητικό.
Την 1η Νοεμβρίου όμως τουρκικό Συνταγματικό Δικαστήριο του έδωσε προθεσμία 15 ημερών να υποβάλει τα επιχειρήματά του ώστε να εξακολουθεί να είναι νόμιμα και αρχηγός κόμματος.
Στην αντιπολίτευση θα είναι ο Ντενίζ Μπαϋκάλ που δεν είχε κατορθώσει να εκλεγεί το 1999, και το κόμμα του το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό, που είχε ιδρύσει ο Μουσταφά Κεμάλ, και το οποίο έλαβε το 19,29% των ψήφων.
Το ερώτημα παραμένει όμως. Ποιος θα είναι ο επόμενος Τούρκος πρωθυπουργός; Επειδή παρά τις πιέσεις των αντιπάλων του ο Ερντογάν δεν έχει ακόμα αποκαλύψει το όνομα του ανθρώπου που θα τον εκπροσωπεί μια και ο ίδιος απαγορεύεται να γίνει πρωθυπουργός. Κάτι που δεν γίνεται για πρώτη φορά στην Τουρκία. Είχε συμβεί και την εποχή που ήταν υπό δικαστικήα παγόρευση ο πρώην πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας, Σουλεϋμάν Ντεμιρέλ.
Ο απερχόμενος γηραιός και άρρωστος Τούρκος πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετζεβίτ, (που είχε διατελέσει άλλες τέσσερις φορές πρωθυπουργός) υπέστη μία ντροπιαστική ήττα, μια και το κόμμα του καταποντίστηκε κοντά στο 2%.
Ελληνο-τουρκικά
Με ενδιαφέρονα αναμένονται οι κινήσεις τακτικής της νέας τουρκική κυβέρνησης, μια και το ο δρόμος για την ενταξιακή της διαδικασία στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση, περνά από την Αθήνα, καθώς το επόμενο εξάμηνο η Ελλάδα θα έχει την προεδρία στην ΕΕ. Επίσης, τις επόμενες λίγες μέρες αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα το σχέδιο Κόφι Αναν για το Κυπριακό. Οι πρώτες δηλώσεις του νικητή στις τουρκικές εκλογές προσεγμένες για τον "γείτονα". Αργότερα τα μάζεψε κάπως. Πάντως, κοντή γιορτή αλληλούια, που έλεγαν κι οι παλιότεροι.