ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ*

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΑΛΑΠΑΤΗ

Ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα του Καταναλωτή όπως αυτά διατυπώθηκαν το 1985 από τη ΓΣ του ΟΗΕ είναι και το δικαίωμα στην πληροφόρηση. Το δικαίωμα δηλαδή του καταναλωτή να έχει πρόσβαση σε επαρκείς και σωστές πληροφορίες που θα του επιτρέψουν να κάνει σωστές επιλογές στις συναλλαγές του.

Το δικαίωμα αυτό βρίσκεται σε ευθεία αντιστοιχία με τον Κώδικα Δεοντολογίας του Δημοσιογραφικού Επαγγέλματος που στο άρθρο 1 διακηρύσσει ότι «Το δικαίωμα του ανθρώπου και του πολίτη να πληροφορεί και να πληροφορείται ελεύθερα είναι αναφαίρετο.

Η πληροφόρηση είναι κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα ή μέσο προπαγάνδας. Και βρίσκει την ανταπόκριση του στο άρθρο 3 του Κανονισμού υπ’ αριθμ. 1/1991 του ΕΣΡ που επιτάσσει την σαφή διάκριση και παράθεση ειδήσεων και σχολίων και την απαγόρευση μετάδοσης ανακριβειών και παραπλανητικών δηλώσεων.

Δηλώνεται δε με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο στο σχέδιο του Κώδικα Δεοντολογίας του ΕΣΡ ότι στόχος της ενημέρωσης και πρωταρχική υποχρέωση των Ρ/Τ σταθμών είναι η ελεύθερη, ακριβής, αμερόληπτη, πολυμερής και υπεύθυνη ενημέρωση η οποία κατισχύει κάθε επιχειρηματικής ή εμπορευματικής επιδίωξης . η εξαπάτηση και παραπλάνηση του κοινού δεν επιτρέπεται.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο Κώδικας Δεοντολογίας της ΕΡΤ, όταν επισημαίνει την υποχρέωση της πληροφόρησης και όχι του εντυπωσιασμού του κοινού και αναγορεύει σε πρωταρχικό σκοπό την εγγύηση σε όλους τους πολίτες του δικαιώματος πρόσβασης στο πεδίο της πληροφόρησης και της γνώσης ώστε να ενισχυθεί η ελευθερία της επιλογής τους.

Αλλά το δικαίωμα αυτό στην πληροφόρηση όπως και στα λοιπά θεμελιώδη δικαιώματα, στην προστασία από την κυκλοφορία επικινδύνων προϊόντων και υπηρεσιών, στην δυνατότητα να εκφράζει τα συμφέροντά του μέσα από συλλογικά όργανα, στην αποζημίωση, στην εκπαίδευση, στο περιβάλλον, όλες αυτές οι γενικές αρχές και διακηρύξεις παραμένουν γράμμα νεκρό εάν δεν μετουσιωθούν σε υποχρεωτικούς κανόνες καθημερινής πρακτικής.

Προέχει λοιπόν για μας στην ΕΣΗΕΑ η κατοχύρωση του δικαιώματος άρνησης του δημοσιογράφου, ώστε να μην κινδυνεύει η υπεύθυνη αυτή στάση του απέναντι στον εργοδότη και στη διαπλοκή, από ανατροπή της εργασιακής του σχέσης.
Γι’αυτό είναι και επίκαιρο και απαραίτητο αυτό να κατοχυρωθεί μια που είναι σε εξέλιξη νέες διαδικασίες και νέες ρυθμίσεις.

Διαφορετικά θα χρειαστεί να επαναλάβουμε την παρακάτω διακήρυξη:
«Καταναλωτές είμαστε όλοι. Πρόκειται για την μεγαλύτερη οικονομική ομάδα, η οποία επηρεάζει αλλά και επηρεάζεται σχεδόν από κάθε δημόσια ή ιδιωτική οικονομική απόφαση, τη μόνη σημαίνουσα οικονομική ομάδα, η οποία δεν είναι αποτελεσματικά οργανωμένη και της οποίας οι απόψεις δεν ακούγονται…».                                                        Τζων Φιτζέραλντ Κέννεντι – 15 Μαρτίου 1962

"Πάντως το καταναλωτικό κίνημα έχει κάθε δυνατότητα, σαν πλειοψηφικό ρεύμα πολιτών, να δώσει την απάντηση που πρέπει και σ' αυτούς που πρέπει. Είναι ένα στοίχημα που δεν πρέπει να χαθεί και για τους δημοσιογράφους..."

* Χαιρετισμός του Ταμία του Δ.Σ. ΕΣΗΕΑ  ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΑΛΑΠΑΤΗ   στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο που οργάνωσε το ΙΝ.ΚΑ